Patiënten moeten soms belangrijke beslissingen nemen die van invloed zijn op de uitkomst van hun tandheelkundige gezondheid en volgens data wil meer dan 40% van de mensen meer betrokken worden bij beslissingen over hun zorg [1].

Door gedeelde besluitvorming kunnen clinici en patiënten samenwerken om de medische kwestie te begrijpen die moet worden aangepakt, zodat ze samen de juiste behandeling kunnen kiezen, rekening houdend met het belang van de patiënt. [2]

Tandartsen hebben als zorgprofessional een eigen gedragscode waar ze zich aan moeten houden. Hierbij staat uiteraard het belang van de patiënt centraal. Het is echter belangrijk om te bedenken dat elke patiënt de verschillende behandelopties die hem of haar worden aangeboden, op hun eigen manier zal verwerken voordat hij of zij een beslissing neemt. [3]

De psychologie die betrokken is bij het nemen van beslissingen over tandheelkundige behandelingen, is vrijwel hetzelfde als de psychologie die betrokken is bij andere beslissingen. Patiënten zullen over het algemeen verschillende stadia doorlopen voordat ze tot een definitieve beslissing komen. [4]

De fasen van het besluitvormingsproces kunnen grofweg worden onderverdeeld in drie hoofdcategorieën. [5]

Bewustwording. Het lijkt misschien voor de hand liggend, maar de eerste stap bij het nemen van een beslissing is vaststellen dat er een keuze moet worden gemaakt. [6] In het geval van tandheelkunde is dit het punt waar de tandarts het probleem diagnosticeert en aan de patiënt uitlegt. Sommige patiënten zullen al weten dat ze een probleem hebben, terwijl anderen zich er misschien niet van bewust zijn totdat het wordt vastgesteld tijdens een routinecontrole. Het duurt soms even voordat de patiënt de aandoening of het probleem dat moet worden aangepakt, volledig begrijpt en accepteert. [7]

Overweging. Als het probleem is vastgesteld, legt de tandarts of praktijkcoördinator een of meerdere behandelplannen voor aan de patiënt. De patiënt moet dan alle informatie beoordelen en opties vergelijken te beslissen wat het beste voor hem of haar is. Dit wordt doorgaans gedaan via een gezamenlijk besluitvormingsproces waarbij patiënten actief worden voorzien van klinisch bewijs met betrekking tot de verwachte behandelresultaten en de gelegenheid krijgen om vragen te stellen. [8]

Beslissing. De patiënt en de tandarts zullen vaak samenwerken om te beslissen welke optie het beste aansluit bij de behoeften van de patiënt. Het is belangrijk dat de patiënt het er volledig mee eens is dat deze beslissing echt de beste optie voor hem of haar is. [9] Er zijn aanwijzingen dat het gebruik van keuzehulpen patiënten echt kan helpen zich betrokken en geïnformeerd te voelen over hun opties, zodat ze zelfverzekerd beslissingen kunnen nemen. [10]

Centraal in dit uitwisselingsproces staat een constante dialoog tussen de tandarts en de patiënt, zodat de patiënt de juiste toegang heeft tot alle klinische en praktische informatie die hij of zij nodig heeft om de juiste behandeling voor hem of haar te vinden. [11]

Het is belangrijk om te erkennen dat de individuele ervaringen en omgeving van elke patiënt een impact zullen hebben op hun besluitvormingsproces. [12] Sommige clinici melden dat hun patiënten de voorkeur geven aan duidelijke instructies van een medische professional, terwijl andere patiënten zeer gedetailleerde informatie nodig hebben over alle mogelijke opties die voor hen beschikbaar zijn en graag de beslissing zelf willen nemen. Het gedeelde besluitvormingsproces moet de voorkeur van de patiënt respecteren en ervoor zorgen dat zijn of haar behoeften centraal blijven staan. [13]

De patiënt kan zich ook meer op zijn gemak voelen om zijn opties te bespreken met een behandelcoördinator of een ander lid van het team in een minder klinische en meer ontspannen omgeving, weg van de tandartsstoel. Of u nu ondersteund wordt door een patiëntencoördinator of niet, patiënten hebben tijd en ruimte nodig om na te denken over de mogelijkheden die voor hen beschikbaar zijn.

Er zijn zeker veel dingen om te overwegen, en de vaardigheden die tandartsen nodig hebben om patiënten te helpen beslissingen te nemen, worden niet altijd tijdens de opleiding geleerd. [14] Dus: wat zijn de beste methoden om patiënten te helpen het besluitvormingsproces zonder problemen te doorlopen?

Hoe beter een tandarts is opgeleid om het behandelplan aan zijn of haar patiënt te communiceren, hoe meer betrokken, geïnformeerd en ontspannen de patiënt zich zal voelen. Dit vergroot uiteindelijk de kans dat een behandelplan wordt geaccepteerd. De sleutel is om dingen duidelijk en eenvoudig uit te leggen en het gebruik van complexe klinische informatie te vermijden. Visuele hulpmiddelen, digitale afbeeldingen of zelfs fysieke modellen die de patiënt kan aanraken en voelen, kunnen ook helpen om de behandeling en vooral de resultaten te begrijpen. [15]

Hoewel de tandarts de beste klinische optie wil bieden, is het belangrijk dat de patiënt het eens is over wat de juiste handelwijze is. Dit proces verloopt veel soepeler als er een sterke vertrouwensband is tussen de tandarts en de patiënt. Vertrouwen wordt opgebouwd vanaf het moment dat een patiënt de tandartspraktijk betreedt; de eerste ontmoeting met de tandarts, de routinematige controlebezoeken en andere interacties met het team. [16]

Gezien het feit dat bijna de helft van de volwassenen bang is voor de tandarts en 12% van hen lijdt aan extreme angst voor de tandarts [17], moeten patiënten zich goed ondersteund voelen, niet alleen door de tandarts, maar door het hele team. Veel tandartspraktijken hebben tegenwoordig een praktijk- of behandelcoördinator om te ondersteunen bij het opbouwen van vertrouwen van patiënten. Een praktijk- of behandelcoördinator kan ook helpen bij het toelichten van bepaalde zaken, zoals de financiële verplichtingen die ermee gemoeid zijn, zodat de tandarts zich kan concentreren op de klinische aspecten van de behandeling. [18]

Informatie die speciaal is afgestemd op de individuele behoeften van uw patiënt, kan helpen om uw uitleg van het probleem en de noodzaak van actie te versterken. Ervoor zorgen dat het de patiënt is die wordt behandeld, niet alleen het symptoom, zijn principes die breed worden ondersteund. [19] Er is bijvoorbeeld een sterkere band tussen gedeelde besluitvorming en autonomie bij oudere patiënten in vergelijking met jongere mensen, mogelijk omdat ouderen zich meer op hun gemak voelen bij een minder actieve rol in het besluitvormingsproces. Onze whitepaper over hoe u met uw millennial-patiënten kunt praten, biedt meer handige tips over hoe u deze groep patiënten kunt ondersteunen.  

Patiënten aanmoedigen om complexe, vaak dure, maar uiteindelijk noodzakelijke tandheelkundige ingrepen uit te voeren, kan tijd kosten en patiënten zullen aarzelen om te investeren in een behandelplan dat ze niet volledig begrijpen. Ze zullen tijd nodig hebben om erover na te denken en het met familie en vrienden te bespreken, voordat ze de laatste fase van het besluitvormingsproces bereiken. [20] Niemand vindt het leuk om overhaast een beslissing te moeten nemen. Het is belangrijk dat ernstige problemen niet maandenlang onbehandeld blijven. Patiënten moeten dus weten dat er iemand is bij wie ze terecht kunnen met hun vragen. [21]

Een van de meest voorkomende oorzaken van ontevredenheid bij patiënten is het zich niet goed geïnformeerd voelen over en betrokken zijn bij hun behandeling. [22] Wanneer een patiënt niet tevreden is over het besluitvormingsproces rond de behandeling, dan is de kans kleiner dat hij of zij de beste keuze maakt met betrekking tot hun gezondheid op de lange termijn. [23]

Bij de behandeling is het van vitaal belang dat patiëntenzorg centraal staat. Patiënten aanmoedigen om een actieve rol te spelen bij beslissingen over hun zorg kan een effectieve manier zijn om ervoor te zorgen dat de tandheelkundige behandeling en het beheer van mondziekten op de juiste manier op het individu zijn afgestemd. Wat uiteindelijk de kern zou moeten zijn van elke gedeelde besluitvorming, is patiëntveiligheid, zorg en goed klinisch gedrag. [24]